Văn khấn giao thừa hàng năm nhà nào cũng cần nhưng phần nhiều lúng túng. Khấn như thế nào, khấn ai, cúng ngoài trời trước hay trong nhà trước, phẩm vật gồm những gì, nghi thức cụ thể ra sao để đúng lễ nghi, để đắc quả phúc? Những điều này rõ ràng là rất thiết thực trong khâu chuẩn bị nhưng không phải ai cũng tỏ tường. Phong Thủy Nguyễn Hoàng sẽ hướng dẫn cụ thể, đương nhiên, bài viết này dành cho độc giả là những người không chuyên về thờ cúng.
-
Cúng giao thừa để làm gì?
Cúng giao thừa là một nghi lễ tâm linh, thể hiện sự kính trọng giữa con người với trời đất, thần linh và những người đã khuất. Tục lệ này ở phương Đông không rõ thời gian ra đời nhưng đã tồn tại hàng ngàn năm qua. Ở Việt Nam, tín ngưỡng thờ thần và tín ngưỡng thờ tổ tiên có sự hòa quyện, gắn chặt vào nhau, khó có sự tách bạch rõ ràng. Tùy theo phong tục tập quán vùng miền có các kỳ cúng lễ khác nhau nhưng cơ bản đều bắt nguồn từ đặc thù trồng lúa với mối quan hệ với thời tiết, thiên tai, địch họa.
Cúng giao thừa là nghi lễ được thực hiện vào thời khắc chuyển giao năm cũ sang năm mới, bắt đầu từ lúc 11:00 đêm 30 cho đến 00:59 ngày mùng 1 Tết. Đây là lúc trời đất giao hòa, vạn tượng sinh sôi, khí xuân tràn ngập khắp nơi, vạn vật thanh tân sức sống. Đó cũng là lúc đánh dấu kết thúc một năm vất vả mưu sinh và khởi đầu cho mười hai tháng sắp tới. Vì thế, dù có đi làm ăn ở đâu xa thì đến dịp này ai nấy cũng cố gắng trở về đoàn tụ.
Trong cái ơn trời bể bao la vì được sống, được làm việc, được phát triển trong năm cũ mà người ta biện soạn lễ cúng thần linh, gia tiên để cảm tạ ơn trên gia hộ. Trước là cảm tạ trời đất, sau là tưởng nhớ tổ tiên, cho đúng đạo hiếu nguồn sinh diệt. Văn khấn giao thừa chia thành hai loại là khấn ngoài trời và khấn trong nhà. Ngoài trời dùng để bày tỏ tấm lòng với các vị thần cai quản, gồm có thần cựu niên (năm cũ) và thần tân niên (năm mới). Trong nhà dùng để bày tỏ tấm lòng với thần quản xứ và gia tiên họ tộc.
Trong nghi lễ này, ai cũng mong cầu cho năm mới được bình an, thông thuận, làm ăn phát triển, sức khỏe dồi dào, tai qua nạn khỏi, công thành danh toại, hạnh phúc lứa đôi, cái con ngoan ngoãn. Vì ngoài sự cảm tạ độ trì thì còn mưu cầu nhiều thứ nên thông thường gia chủ sẽ rất thành tâm, chuẩn bị vật phẩm dâng cúng để được bề trên chứng giám.
2. Cúng giao thừa ngoài trời trước hay cúng trong nhà trước?
Để trả lời câu hỏi cúng giao thừa ngoài trời trước hay trong nhà trước thì như trên đã nói, ngoài trời dùng để cúng quan hành khiển, trong nhà dùng để cúng thần bản xứ và gia tiên họ tộc, vì thế phải có những tuần tự nhất định. Theo tín ngưỡng thờ thần, mỗi năm có một vị quan hành khiển, một vị quan hành binh, một vị tào phán quan và vô vàn thiên binh thiên tướng được Ngọc Hoàng giao xuống cai quản thế gian. Quan hành khiển quản lý chung, quan hành bình giữ gìn trật tự, tào phán quan ghi chép công tội thiện ác của mỗi cá nhân. Cứ mỗi năm, Ngọc Hoàng lại cử một nhóm quan xuống hạ giới để tuần sát thế gian, nhiệm kỳ mười hai tháng.
Cúng giao thừa ngoài trời là lúc quan cũ và quan mới cùng nhau tuần lãm, bàn giao công việc. Nếu gia đình nào nhân lúc đó mà dâng lễ lòng thành thì được quan cũ lưu phước lưu ân, quan mới ban tài tiếp lộc, sẽ được gặp may trong năm mới. Vì các quan chỉ tuần lãm thoáng qua trong khoảnh khắc giao thừa nên nghi lễ này phải được thực hiện trước.Sau đó mới vô nhà, bày biện vật phẩm, dâng cúng tôn thần bản xứ và tổ tiên nhà mình. Hai lễ cúng này ngoài khâu chuẩn vị vật phẩm thì còn cần cả bài cúng giao thừa vì không phải ai cũng có thể thành thục.
-
Mâm cúng giao thừa nên có gì?
Mâm cúng giao thừa nên chuẩn bị thành hai lễ, một lễ ngoài trời và một lễ trong nhà. Ngoài trời dùng để cúng quan hành khiển, tiễn quan cũ, đón quan mới. Trong nhà dùng để cúng thần linh bản xứ và gia tiên chủ nhà. Việc chuẩn bị phẩm vật tùy nơi, tùy nhà, tùy phong tục và hoàn cảnh mà có sự khác nhau rất lớn. Quan trọng nhất vẫn là thành tâm, tức là mình thực sự muốn cúng dâng cho các vị.
Mâm cúng giao thừa ngoài trời nên có:
- Hoa tươi, quả đẹp
- Đèn, nến, nước, rượu
- Bánh, kẹo, gạo, muối
- Vàng mã, y phục
- Xôi, chè, chay, tịnh
-
Bài khấn giao thừa ngoài trời Tết Giáp Thìn
Văn khấn giao thừa ngoài trời có nhiều cách, tùy theo trường phái, tín ngưỡng mà có phương thức diễn đạt khác nhau. Tuy nhiên, đại đa số người dân lại không thông thạo việc này, nếu cứ khiên cưỡng cúng theo cách một tôn giáo hay tín ngưỡng nào đó thì không dễ thực hiện vì chưa hiểu ngọn nguồn cũng như nghi thức. Vì vậy, chúng tôi sẽ gợi ý một bài khấn nôm như sau:
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRIỀU ĐẠI HỒ CHÍ MINH
NHIỆM KỲ
TỔNG BÍ THƯ NGUYỄN PHÚ TRỌNG
CHỦ TỊCH NƯỚC VÕ VĂN THƯỞNG
MUÔN NGÀN KÍNH LỄ:
– Chư Thiên, Chư Phật, Chư Thánh, Chư Mẫu, Chư Thần
– Ngài Thái Tuế Lý Thành Đại Tướng Quân
– Ngài Chân Nhân Lộc Tồn Tinh Quân
– Ngài Cựu Niên Đương Cai Hành Khiển
– Ngài Tân Đương Niên Thiên Quan
– Các vị thiên long hộ pháp, cùng quần thần giáng thế
MUÔN NGÀN KÍNH LỄ:
– Thành Hoàng bản cảnh, Thần linh bản xứ, Bản gia Táo quân
MỪNG HÔM NAY:
Khắp cõi vào xuân, khí trời bừng sắc, thiên tinh rực sáng, thế nước bừng hưng, nhà nhà soạn sửa sang canh, chúng con dốc lòng tiến lễ.
Nhân phút giao thừa vừa tới, Quý Mão năm qua, Giáp Thìn năm mới, Ngài Thái Tuế Tôn Thần, trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Đại Đế giám sát muôn dân, dưới bảo hộ sinh linh, tảo trừ yêu nghiệt; Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, tưới đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc; chúng con là……….ngụ tại……………
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, trước án nghiêm trang, cúng dàng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
CHÚNG CON KÍNH MỜI:
– Chư Thiên, Chư Phật, Chư Thánh, Chư Mẫu, Chư Thần; Ngài Thái Tuế Lý Thành Đại Tướng Quân, Chân Nhân Lộc Tồn Tinh Quân niên lệnh, Hữu Bật Tinh Quân vận lệnh; Ngài Cựu Niên Đương Cai Thái Tuế, Ngài Tân Niên Đương Cai Thái Tuế – Sở Vương hành khiển, Hỏa Tinh hành binh chi thần, Biểu Tào phán quan, cùng quần thần giáng thế; Ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Thần linh Bản xứ, Bản gia Táo quân và các vị thần linh cai quản đất này.
Cúi xin chư vị giáng xuống đàn tràng, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành.
NHỚ KHI XƯA:
Từ thủa hồng mông khí trời chuyển hóa, âm dương khởi tạo, vạn vật hình thành, can chi thông biến, sinh khắc ngũ hành, bát quái chuyển linh, ứng vào vạn vật; Chư Thiên, Chư Phật dạy dỗ quần sinh; Thánh, Mẫu, Thần linh chăm lo hôm sớm.
NƯỚC VIỆT NAM:
Liệt tổ được thọ ơn trên ban cho địa linh nhân kiệt, hậu thế muôn đời hưởng lộc yêu kiều gấm vóc non sông; Các bậc tiên đế tổ tông, bốn ngàn năm dựng cờ kiến quốc, giữ yên bờ cõi, coi sóc con dân; Đất nước hùng cường an vui, cũng bởi đất trời ưu ái.
CHÚNG CON THIẾT NGHĨ:
Sinh nơi trần thế, tuệ cạn chướng sâu, cuộc sống như ngày hôm nay, là nhờ ơn trên ban phát. Con người có đức hiếu sinh, vạn vật bắt nguồn tạo hóa, phước lộc càng trổ càng đầy, cũng vì thọ ân nhân quả.
QUYỀN TRÊN BIẾN HÓA, PHÁP LỰC VÔ CÙNG:
Cúi xin Trời, Phật, Tiên, Mẫu, Thánh, Thần, cùng các vị Tân Niên lãnh chức, hiệp đồng ban phước soi chung, cho dân an, quốc thái, mưa thuận gió hòa, bốn mùa hoan lạc, đất nước phú vượng hùng cường, trăm họ thái bình thịnh trị.
Xin trên cắt cử, phúc đức, chính thần, hướng đường chỉ lối, giúp cho gia đình chúng con vạn sự hanh thông, bốn mùa tai qua nạn khỏi, đôi bên nội ngoại ngũ phúc lâm môn, phụ mẫu tứ thân, khỏe vui trường thọ; Năm Giáp Thìn khai cung phúc đức, nhận nhiều phước duyên; gặp được người hiền bạn tốt, làm nhiều việc thiện giúp đời; Năm tròn đầy thành tựu vẻ vang mười hai tháng ngày ngày thắng lợi; trên đẹp lòng trời, dưới vừa nhân thế; khai tâm khai tuệ, kinh tế mạnh giàu, tình cảm dài lâu, đón đầu vận 9.
Chúng con hiếu đễ, lễ bạc lòng thành, chư vị chứng minh, khai cung phúc đức, đắc quả sớm ngày. Muôn lời không thể nói thay, chúng con xin được chắp tay nguyện cầu, Chư Thiên, Chư Phật trên đầu, Chư Thần, chư Thánh nhiệm mầu ban cho, nông sâu biết được mà đo, trước sau thấu triệt mà lo vuông tròn. Phụng long thánh giá vàng son, chư Thiên, Chư Phật cho con quả đầy, ơn trên bái tạ sâu dày, cúi xin kính chúc các Ngài vĩnh niên. Chư Thần, Chư Phật, Chư Thiên, thảnh thơi xin tiễn xe loan về trời.
Cẩn cáo! Cẩn cáo! Cẩn cẩn cáo!
———–
Chuyên gia Phong thủy Nguyễn Hoàng là một trong những thầy dạy phong thủy tốt nhất Việt Nam, được biết đến như một Giảng sư đặc biệt, có khả năng biến những thuật ngữ phức tạp của cổ thư thành những khái niệm đơn giản trong đời sống. Chính vì vậy, chương trình “Phổ cập phong thủy vì cộng đồng” do Thầy khởi xướng đã được đón nhận rộng rãi thông qua các bài giảng online, các buổi tọa đàm trực tiếp và trên internet. Thầy là người tiên phong và có nhiều khóa học online nhất Việt Nam trên các nền tảng đào tạo trực tuyến về phong thủy. Vì vậy hàng vạn người học phong thủy, dịch lý, bát tự được thầy hướng dẫn từ cơ bản đến nâng cao, ai chưa biết gì cũng có thể học được, đã trưởng thành và đóng góp cho cộng đồng nhiều giá trị ý nghĩa.
